Халăх: Хаяр Иван патша Хусана тытса илни

16-мĕш тата 18-мĕш ĕмĕрсен хушши. Ку тапхăр тĕлне чăвашла сăмахлăх сăмах вĕççĕн кăна тытăннă. Фольклор сăмахлăхĕн хăш пĕр тĕслĕхĕсене ку тапхăрпа çыхăнтарма пулать… Тĕплĕнрех→


Хаяр Йăван Патша Хусана Тытса Илни

(Халап)

Иоанн Василич патăша
Мускавра çарă пухать те,
Кимĕсем çине лараççĕ те
Атăл тăрăх анаталла
Анаççĕ юхса.

Малаллине вулас

Хура Халăх Куççуллисем…

Хура Халăх Куççуллисем…

Хура халăх куççуллисем, ай, шывсем мар…
Шур Атăла юхса, ай, пĕтес çук.
Атьăр юрлар, атьсем, ай, юрлар-ха
Сак айĕнчи савнă, ай, юррине.

Малаллине вулас

Халăх: Разин чĕлĕмĕ

Разин Чĕлĕмĕ

Жигули тăвĕсем хушшинче пĕр паллă ту пур, ăна пуринчен ытла Степан Разин юратнă. Унăн ячĕ — «Молодецкнй курган».

Разин Чĕмпĕр хули патĕнчен хăйĕн юлташĕсемпе пĕрле патша çарне хирĕç çапăçать, çав вăхăтра аманать, вара юлташĕсем ăна кимĕ çине вырттараççĕ те Атăл тăрăх шыва май юхса анаççĕ.

Малаллине вулас

Н. Иванова & В. Никитин: Вырăс Патшалăхне Кĕнĕ Хыççăнхи Халап-Сăмах

16-мĕш тата 18-мĕш ĕмĕрсен хушши. Ку тапхăр тĕлне чăвашла сăмахлăх сăмах вĕççĕн кăна тытăннă. Фольклор сăмахлăхĕн хăш пĕр тĕслĕхĕсене ку тапхăрпа çыхăнтарма пулать… Тĕплĕнрех→


Вырăс Патшалăхне Кĕнĕ Хыççăнхи Халап-Сăмах

XVI ĕмĕрте Чăваш çĕрĕ çине вырăс патшалăхĕ сисĕнмеллех витĕм кÿме пуçланă. Чулхула (ăна 1221 çулта никĕсленĕ), Кăрмăш (1372), Сăр (Васильсурск, 1523) хулисем вырăссемшĕн Атăл тăрăх анаталла анмалли вăйлă никĕс пулса тăнă. Хайсен пусмăрне тÿсейми тарăхнă халăх вырăс патши пулăшасса шаннă. Турхан-мăрса таврашĕ тутар майлă çаптарнă. Халăх унталла та, кунталла та туртăнма пуçланă.

Малаллине вулас