Н. Иванова & В. Никитин: Никита Бичурин

Н. Иванова тата В. Никитин – чăваш сăмахлăхне тĕпчесе шкулти ачасем умне кĕнеке кăларса тăратнă коллекив ертÿçисем, авторсем… Тĕплĕнрех →

---

Никита Бичурин чăвашран тухнă паллă таврапĕлÿçĕ, синолог (Китая тĕпчекен), тĕн çынни (манаха кĕнĕ чух илнĕ ячĕ Иакинф)… Тĕплĕнрех →

---

Никита Бичурин (1777 — 1853)

Никита Яковлевич Бичурин — Иакинф атте пурнăçĕпе 9-мĕш класс кĕнеки тăрăх паллашнăччĕ. Аса илĕпĕр: Бичурин—тĕнчипе паллă китаевед, чăвашран тухнă малтанхи академик, тĕпчевçĕ, çыравçă, куçаруçă.

Николай Шелепи: Уксак Тимĕр Пÿлере илни çинчен

Н. Иванова тата В. Никитин – чăваш сăмахлăхне тĕпчесе шкулти ачасем умне кĕнеке кăларса тăратнă коллекив ертÿçисем, авторсем… Тĕплĕнрех →

---

Парăнман ялсемпе хуласене тăшман вăйпа илеймен чухне чеелĕхпе те пулин çавăрса илме е аркатса тăкма тăрăшнă. Чăваш халăх сăмахлăхĕнче тутар-монголсем Пÿлер хулине, вырăс çарĕ Хусан хулине çунакан çĕмренсем персе, вут çыхнă кайăксем ярса çунтарни çинчен калакан халапсем пур.

Николай Ашмарин: Качи çăви

Николай Ашмарин — тĕнчипе паллă чĕлхеçĕ, чăваш чĕлхин 18 томлă словарьне пухса çутта кăларнă. Хусанта, Чĕмпĕрте, Бакура ĕçлесе пурăннă… Тĕплĕнрех→

---

Качи çăви

(Калав)

Кĕрхи сивĕ те нÿрлĕ ĕнтрĕк хупланăччĕ ĕнтĕ чăваш ырханккисене мăшăрлатса кÿлнĕ лăп-лап кÿмепе Кăрмăш уесĕнчи пĕр инçетри тĕттĕм кĕтесе çын çÿресе такăрлатман çулпа кайнă чухне. Пĕр чăваш ялĕнче ачасене нумайранпа вĕрентсе пурăнакан, иксĕмĕр тахçантанпах курнăçман авалхи тусăм патне хăнана çитме шут тытнăччĕ эпĕ. Самаях сивĕччĕ.

Никита Бичурин: Юрă

Никита Бичурин чăвашран тухнă паллă таврапĕлÿçĕ, синолог (Китая тĕпчекен), тĕн çынни (манаха кĕнĕ чух илнĕ ячĕ Иакинф)… Тĕплĕнрех →

---

Юрă

Хусанти тĕн семинарийĕн протекторне
Амвросий Подобедова халалланă,
авалхи грекла çырнă

Тинкерĕр-ха танлăн пăхса
Çак чаплă, çап-çут йыш тавра.
Куратăр, паллатăр савса
Унерлĕхри пĕтĕм ырра.

Игнатий Иванов: Çынна мулшăн туман, мула çыншăн тунă

Игнатий Иванов çинчен… Тĕплĕнрех→

---

Çынна Мулшăн Туман, Мула Çыншăн Тунă

Мула ху чунăнтан ытларах юратма кирлĕ мар, укçа çынна тумасть, çын укçана тăвать.

Çирĕм пилĕк çул ĕлĕк пĕр Йĕçтук ятлă пуян çын пулнă. Вăл имсĕр-сумсăр хытă çын пулнă, çине-пуçне юрăхлă тумтир тăхăнман, нихăçан та çын пек юрăхлă апат çимен, вăл чыслă вырăнта выртса хăй чунне кантарман, ăçта килчĕ унта кăшт выртса каннă та часрах ĕçе кайнă, хăй ялан çĕрне-кунне пĕлмесĕр ĕçленĕ. Вăл нихăçан та пуçне лайăх çĕлĕк илсе тăхăнман, тăла татăкĕсенчен хăй çĕлекелесе тăхăннă, алса та пасартан илмен, кĕрĕк татăкĕсенчен çĕлесе тăхăннă.

Дмитрий Ознобишин: Ÿпкев

Дмитрий Ознобишин — чăваш халăх сăмахлăхне пухса вырăсла куçарнă çыравçă… Тĕплĕнрех→

---

Ÿпкев

Чечен сăну вут пек çунать.
Чĕлтĕр черкке çинчи шерпетĕн
Сыпкамĕ çавăн пек вылять!

Гаврил Кореньков: Плешйăрана

Гаврил Кореньков — … Тĕплĕнрех→

---

Плешйăрана

Ăçта сире çитесси,

Ăçта сире питлесси!

Пит якатай вĕт Эсир.

Ăçта унта «Эпнесир»!..

Вăл та вĕт-ха пит пуян –

Эсир тата муллăрах!