Сентябрь – Георгий Орлов

Георгий Орлов


Сентябрь

Сентябрь (авăн уйăхĕ) тăрать. Пирĕн тавралăх ăна кĕр тырри акса хăварнă вĕçĕ-хĕррисĕр анасемпе, улмисем йывăррине пула тураттисене уснă улмуççисемпе, сип-симĕс каюллă улăх-çаранпа, тĕл-тĕллĕн шупкалнă-хĕрелнĕ ката-вăрманпа кĕтсе илет.

Çанталăк самаях уçă. Хĕвеллĕ, лăпкă, кăмăллă кунсен вăхăчĕ те иртмен-ха. Шыв сивĕнсех çитеймен. Хăш-пĕр çул шыва кĕрекенсен йышĕ сентябрь варричченех пĕве-кÿле хĕрринчен хăпма пĕлмест. «Вăтам» сентябрьте тăхăр кун çеç уçăрах пулмалла, ытти чух кăнтăрла кĕпе вĕççĕн çÿремеллех ăшă тăмалла.Малаллине вулас

Чăваш

Гурий Комиссаров (Вантер)


«Чăваш – йăваш халăх,
Чăваш – ырхан халăх,
Чăваш – теттĕм халăх,
Чăваш – чухăн халăх.

Юсаймĕ вăл пурăнăçне,
Кăтартаймĕ хăватне,
Чыслă халăх пулаймĕ,
Хăй культурине усраймĕ», –

Çапла çынсем калаççĕ,
Пирĕн çине шанмаççĕ.
Вĕсем каланă тăрăх,
Чăваш – вăл пĕтнĕ халăх…

Анчах чăваш ĕçчен-ха,
Унăн хастар пĕтмен-ха:
Кунĕн-çĕрĕн вăл ĕçлет,
Начар çĕрне кукалет

Вĕренме вăл ÿркенмест,
Кĕнекерен йĕрĕнмест;
Ăсталăха юратать,
Малаллах тапаланать.

Шанатăп: чăваш пуçĕ
Ăспа тухĕ-ха мала;
Унăн уçăлĕ куçĕ:
Пăхĕ ялан çутталла!

Вĕренсе çутта тухнипе
Чăваш юсĕ пурăнăçне,
Ăсталăха пĕлнипе
Хуса çитĕ çынсене!

Чĕмпĕр, 1903, январь.

Ĕмĕт

Гурий Комиссаров (Вантер) Курăк çеçки пулăттăм: Тутлă шерпет ĕçĕттĕм, Капăрланса ларăттăм – Çукка-мĕне пĕлмĕттĕм. Партас пулă пулăттăм: Çутă кÿлĕре ишĕттĕм, Йăр-йар чăмса выльăттăм – Хуйха-суйха пĕлмĕттĕм. Шăпчăк кайăк пулăттăм: Сад пахчинче вĕçĕттĕм, Кунĕн-çĕрĕн калăттăм, – Куççуль мĕнне пĕлмĕттĕм. Ăмăрткайăк пулăттăм: Ирĕклĕхре çÿрĕттĕм. Пĕлтрен çÿлте явнăттăм – Чуралăха пĕлмĕттĕм. 1908

Яшă Юрри

Гурий Комиссаров (Вантер)

Мĕншĕн эс, çуркунне,
Тек мана астаран:
Юрлама, выляма
Уява чĕнетĕн?

Хитре эс, çуркуннем,
Нумай сан савăнăç,
Нумай санăн янрав,
Нумай ыра шăршă.Малаллине вулас

В. Харитонов: Кĕрхи вăрманта

Владимир Харитонов


Кĕрхи вăрманта

Хуралсах пырать ĕнтĕ юманлăх,
Патлатса ÿкет сап-сар йĕкел.
Сулхăн чăтлăха кĕрсе хăналăх
Чалăшшăн пăхать шупка хĕвел.

Малаллине вулас

Хура куçа

Гурий Комиссаров (Вантер)


Хура куçа

Кала мана, Элеçÿ,
Мĕншĕн сан хура куçу
Мана тек канлĕх памасть,
Хам куçăмран çухалмасть.

Карттин çинчи пек сăну
Ма чунăма хускатрĕ?
Ма çав сассу, ăс-тăну
Чĕрем çăвне шăратрĕ?Малаллине вулас

Ĕçкĕ Юрри

Гурий Комиссаров


Ĕçкĕ юрри

Тыр хушшинчи пиçенĕ
Ÿсен тырра пусмăрлать.
Ах, аттеçĕм, ай, атте,
Эпир апла пулас çук.

Çырма кайăк куккук пур
Хăй амăшне хисеплемест.
Ах, аннеçĕм, ах, анне,
Эпир апла пулас çук.Малаллине вулас