90-мĕш çулсенче тухнă çак повесть Чăваш литературин тултан тата шалтан хĕсекен репрессисене хĕсĕннĕ сассине уçса ярать, аторитетăн мар, авторăн шухăшĕ вăйланать. Детектив евĕр вуланакан хайлаври тĕп персонаж, хăравçă- çыравçă, йăпăлтак евĕр Таранов хăй çухатнă канăçне, «официаллă шухăш чури пулас килмен» çынсен хавхи урлă каялла тупса илет. 70-80-мĕш çулсенче пурăнса курнă çынсем калав чăнлăхĕпе киленме пултараççĕ, хальхи ăру çыннисем унăн тÿрĕлĕхне пахалаччăр. Николай Мартыновăн повеçĕ чун тата совеç çинчен ырă хыпар пĕлтерет.
Николай Мартынов
Пĕр Ухмахăн Юратнă Самахĕ
Повесть
1
Ĕмĕрхи çылăхлă çĕр çинче инкек тени нумай-ха, ку енче те, леш енче те пур. Вĕсенчен пĕри-и е тата иккĕшĕ-виççĕшĕ пĕр харăсах кĕтмен çĕртен кирек кама та çитсе çапма пултараççĕ — вăл-ку енчен асăрхануллă çынна та тиркемеççĕ. Таранов акă юлашки çулсенче ытлашши чĕрре кĕмесĕр лăпкăн пурăнма тăрăшать, çапах авăн уйăхĕн вĕçĕнче вăл та тамăка лекнĕ майлах нушаланма тытăнчĕ. Тахăш енчен çут çанталăк саккунĕ улшăнчĕ. Çĕр чăмăрĕ Хĕвел тавра урăхларах çаврăнма пуçларĕ тейĕн: çутă кунпа тĕттĕм çĕр ылмашăвĕ пăтрашăнса кайрĕ Тарановшăн. Çапла, инкекĕ унăн хăйне евĕрлĕ: çĕрле ăна çывăрайманни аптратать, кăнтăрла — ыйхă килни. Тепĕр чух хайхи мĕскĕн сĕтел хушшинче ларнă çĕртех тĕлĕк курма пуçлать. Малаллине вулас
Вула Чăвашла 