Илемлĕ литература.
Иван Григорьев — Хусанти семинарире вĕреннĕ учитель. Ытларах ăслă-тăнлă пулса пурăнма вĕрентсе сăвăсем çырнă… Тĕплĕнрех→
Эпир халĕ пурăнатпăр,
Ыран-паян вилетпĕр,
Пирĕн пурăнăç пит начар,
Шухăш-тĕлеш çук масар.
Анчах çапла пурăнса,
Чăваш ырă курас çук;
Вуламасăр пурăнса,
Эпир çутта тухас çук.
Леонтий Молгачев — Чĕмпĕр кĕпĕрнинчи тĕрлĕ ялта учительте ĕçлене, миссионер пулма вĕреннĕ. Самар кĕпĕрнинче вĕрентнĕ, ун хыççăнхи кунçулĕ паллă мар… Тĕплĕнрех→
Авал Аксу çыннисем,
Тĕттĕм халăх ачисем.
Тĕне кĕнĕ пулин те,
Пуççапатчĕç хĕртсурта.
Пĕрре çапла çуркунне
Пирĕн ватă асанне
Ирех сиксе тăчĕ те
Кмака хутса ячĕ те,
Кмаки çуннă вăхăтра
Асанне хăй васкаса
Часрах ĕлкĕрес тесе,
Чуста çăрчĕ сĕтеле.
Леонтий Молгачев — Чĕмпĕр кĕпĕрнинчи тĕрлĕ ялта учительте ĕçлене, миссионер пулма вĕреннĕ. Самар кĕпĕрнинче вĕрентнĕ, ун хыççăнхи кунçулĕ паллă мар… Тĕплĕнрех→
Пирĕн патша çĕрĕнче
Кавказ ятлă тусем пур.
Кавказ тăвĕ хыçĕнче
Турккă патшин çĕрĕ пур.
Турккă патшин халăхĕ
Пурнать тутар тĕнĕпе,
Муллăх-пурлăх тĕлĕшрен
Танлашаймасть пирĕнпе.
Н. Иванова тата В. Никитин – чăваш сăмахлăхне тĕпчесе шкулти ачасем умне кĕнеке кăларса тăратнă коллекив ертÿçисем, авторсем… Тĕплĕнрех →
Охатер Томеев — Хутла пĕлекен патшалăх хресченĕ пулнă çак çын халăха тĕрĕс мар хĕстерекен çынсене хирĕç кĕрешсе пăлхавсем те ертнĕ, тĕрĕслĕхшĕн кĕрешнипе асра юлнă… Тĕплĕнрех→
Тăван халăх телейĕшĕн кĕрешекенсен ретĕнче ыттисемпе пĕрле Охатер Томеев (Ухатер Тойметьев) ячĕ çырăнса юлнă. Вăл хăçан çурални-вилни тĕрĕссипех паллă мар. Унăн хушамачĕ авалхи хутсем хушшинче 1728—1747 çулсенче тĕл пулать.
Малаллине вуласÇитăр Ехримĕ — хутa вĕренмен сăвăçă. Унăн такмакĕсемпе сăввисем халăх хушшинче сăмах вĕççĕн сарăлнă. Хăш пĕрне автортан ялти учительсем çырса илнĕ… Тĕплĕнрех→
Казански каç пулчĕ,
Питĕ вăйлă çил пулчĕ.
Çÿлтен çăвать, çĕртен шăлать,
Çуна çине юр тулать.
Çитăр Ехримĕ — хутa вĕренмен сăвăçă. Унăн такмакĕсемпе сăввисем халăх хушшинче сăмах вĕççĕн сарăлнă. Хăш пĕрне автортан ялти учительсем çырса илнĕ… Тĕплĕнрех→
Пулки Петра хĕрĕ
Ашшĕпе кайнă тăм илме.
Тăм шăтăкне кĕне те –
Тăм ишĕлсе аннă та,
Тăм айне пулнă:
«Чăтăрлă тăвĕ – çÿл[л]ĕ ту,
Анатарах çырлă ту.
Кол Гали – Атăлçи Пăлхарăн чаплă пĕлÿçи, тĕпчевçи, тата Алăран алла куçарса пынипе унăн ячĕ халăхăн уйрăмах юратнă поэмипе пĕрле упранса юлнă теççĕ. Поэмăри сăнарсемпе пулăмсем Библири калавран килеççĕ, анчах ислам тĕнĕ урлă урăхланаççĕ… Тĕплĕнрех →
Ашшĕ чĕр çинче ларнă чух пĕрре
Пулнă матуркка Уçăп вун пĕрте.
Лăпкăн ларнă вăл, кайнă тĕлĕрсе,
Тĕлĕк ун пуçне курăннă кĕрсе.
