Илемлĕ литература.
Тайăр Тимкки (1889-1901) ача чухнех тăлăха юлнăскер, пуп патĕнче тарçăра тăрса ÿснĕ. Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнче вĕреннĕ. Революци юхăмне хастаррăн хутшăннă пропагандиста Çĕпĕрте ссылкă курма та тивнĕ… Тĕплĕнрех →
Хурлăх
курса
Пурăнăп.
Тăрсан турра
Кĕлтăвăп.
Мана ырă сунас çук.
Тайăр Тимкки (1889-1901) ача чухнех тăлăха юлнăскер, пуп патĕнче тарçăра тăрса ÿснĕ. Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнче вĕреннĕ. Революци юхăмне хастаррăн хутшăннă пропагандиста Çĕпĕрте ссылкă курма та тивнĕ… Тĕплĕнрех →
Хирте, суха хыçĕнче.
Эпĕ нумай çÿрерĕм.
Çĕрĕн йывăр ĕçĕнче
Нихçан ырлăх курмарăм.
Акнă тырă шăтмарĕ,
Пысăк выçлăх çул килчĕ.
Хăш çул тырă пулмарĕ,
Хăш çул пăрпа çĕмĕрчĕ.
Тайăр Тимкки (1889-1901) ача чухнех тăлăха юлнăскер, пуп патĕнче тарçăра тăрса ÿснĕ. Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнче вĕреннĕ. Революци юхăмне хастаррăн хутшăннă пропагандиста Çĕпĕрте ссылкă курма та тивнĕ… Тĕплĕнрех →
Халăх куçĕ умĕнче
Çук çынсемшĕн вилетпĕр.
Сыв пул ĕнтĕ, çут тĕнче,
Юлашкине паратпăр.
Йĕри-тавра халăхсем
Пире курсан хĕрхенчĕç.
Анчах вăйлă улпутсем:
– Çакăр! – тесе кăшкăрчĕç.
Уйăхсен ячĕсене кашни халăх хăй ăнланнă пек тума тăрăшнă.[i] Çĕр ĕçĕпе пурăнакансен вăл уй-хир çаврамĕпе çыхăннă. Сăмахран, украинецсем те чăваш пекех уйăх ячĕсене сивĕ- ăшăпа, ÿсен-тăранпа, ĕç çипе çыхăнтарнă: сичень (кăрлач), лютий (нарăс), березень (пуш), квитень (ака), травень (çу), червень (çĕртме), липень (утă), серпень (çурла), вересень (авăн), жовтень (юпа), листопад (чÿк), грудень (раштав) — сивĕ, хаяр, хуран, чечек, курăк, çăка…
Малаллине вуласÇыравçă, адвокат. Чухăн кил-йышра çуралнă. Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнчен ăна «политика тĕлĕшĕнчен шанчăксăр» тесе кăларса янă хыççăн «Хыпар» хаçатра ĕçленĕ. Литературăра калавсем çырса 1906-1907 çулсенче палăрнă… Тĕплĕнрех →
Пĕчĕкçĕ начар пÿрт. Çĕмĕрĕк чÿрече куçĕсене çĕтĕк сăхман чиксе хунă. Çанталăк ирсĕр, кайранхи кĕркунне. Юпăнса çăвать. Пÿртре:
Хветĕр, 60 çулхи старик.
Унăн арăмĕ Пăлаки, 45 çулта.
Хветĕр ачи Юманка, 12 çулта.
Сĕтел çинче пер пăлуштух эрех ларать. Пăлаки сăмавар лартма хатĕрленет.
Хветĕр (эрех черккине тултарса калать). Ухунька, эс çав ĕçе туса пар ĕнтĕ пире. Илейместĕп вĕт укçана. Пĕр çул хурал тăтăм, пĕр пус алла кĕмест. Ху пĕлетĕн, асапсăр пулнă ĕç мар.
Малаллине вуласÇыравçă, адвокат. Чухăн кил-йышра çуралнă. Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнчен ăна «политика тĕлĕшĕнчен шанчăксăр» тесе кăларса янă хыççăн «Хыпар» хаçатра ĕçленĕ. Литературăра калавсем çырса 1906-1907 çулсенче палăрнă… Тĕплĕнрех →
Мĕнле кунсем вĕсем? Мĕншĕн кăлăхах эпир хальхи, çак вăхăтри кунсене асăнатпăр? «Эх, йывăр-çке пурăнма! Тĕнче хĕсĕк пула пуçларĕ, пурăнăç херĕпрен херĕпе кайрĕ. Халăх, пур пурăнан этем пăсăлнăçем пăсăлса, усалланса пырать. Нимĕнле йĕрке те çук. Турă мар, тахăшĕ те çиленсе хĕн-хур кăтартĕ», – теççĕ. Çак сăмахсене чунĕ пĕчĕккĕ, инçетрен курайман çынсем калаçаççĕ. Эпе те вĕсемпе пĕрле пурăнăç хĕсĕк, тĕнче пăсăлать тетĕп. Анчах çĕрĕк пÿрт ишĕлни, е вăл ишĕлесси тĕнче пулнăранпах мар-и вара?
Малаллине вулас«Чăваш халăхĕн апат-çимĕçĕ пуян та тĕрлĕрен. Шăрттан, хуплу, кукар, шÿрпе, çÿрме[1], тултармăш, маххан[2], шаркку — хамăр патра çеç мар, аякра та палăрнă чăваш апачĕ тата нумай». (Н. Л. Додоновăн «300 чувашских блюд» (1972) кĕнекинчен.
Сĕт-турăхран тунисем — кĕвелĕк (кĕвĕлнĕ сĕт, простокваша), ĕнери, турăх (пĕçерсе кĕвĕлтернĕ сĕт, варенец), хăймасăр турăх (кефир), каймак[3] (хăймаллă турăх, ряженка), уйран, хăйма, çу (сар çу, услам çу, тăвараллă çу[4]), тăпăрчă, чăкăт, çĕве, сĕтек[5] (мороженое).
Малаллине вулас
