Илемлĕ литература.
Никифор Ваçанкка
Чи-чи кăсăя…
Ка-ач, ка-ач качака
Нăрик тус
Куян уçăлма тухать
Кукăр сăмса тăмана
— Чи-чи кăсăя, кăсăя,
Шыв кÿрсемччĕ, кăсăя.
— Эп хăратăп кашкăртан,
Эп хăратăп упаран.Малаллине вулас
Кун килет те каять çаврăнса,
Шуçăмпа çĕнĕ кун çуралать.
Шăнкăрав сассилле çывхарса,
Кайăк хур сассилле çухалать.
Кĕрхи кун кĕрхилле те — хитре —
Пăтăр-пăтăр ÿкет сар улма.
Улма мар та-и, тен… тĕтрере
Минутсем патлатаççĕ ума.
Кам курать ман чунри хĕлĕхе?!
Тунсăхпа тулнăскер, кĕрхилле
Янăратăр-и вăл халлĕхе
Нихăçан çитмесле сив хĕлле.
Кун килет те каять çаврăнса.
(Вăхăта вăхăт çеç хăвалать.)
Шăнкăрав сассилле çывхарса,
Кайăк хур сассилле çухалать…
В.П.
Шет хитре хĕр,
Шет ырă хĕр —
Куç-пуç çуталать,
Çÿхе тути йăл кулать,
Яштак пилĕк авăнать,
Чăмăр кăкри хумханать…Малаллине вулас
Кала мана, Элеçÿ,
Мĕншĕн сан хура куçу
Мана тек канлĕх памасть,
Хам куçăмран çухалмасть.
Карттин çинчи пек сăну
Ма чунăма хускатрĕ?
Ма çав сассу, ăс-тăну
Чĕрем çăвне шăратрĕ?Малаллине вулас
Пролог
Пĕрремĕш кĕнеке
I. Канăçсăр ир
II. Кĕтмен парне
III. Инкекпе куçа-куçăн
IV. Çăлăнăç
V. Хисеп йыхравĕ
VI. Кантюк кĕреки
VII. «çинçе шывĕ сивĕ мар»
VIII. Кĕрекаçра
IX. Ятлă çынсем
Х. Чĕре сасси
XI. «шерккейĕн те ăс çук мар»
XII. Кĕтмен пăтăрмах
XIII. Тимĕр хĕрсе шăранать
XIV. Инкек телей кÿрет-им?
XV. Чун патĕнчи сăмахсем
XVI. Пĕртăвансем
ХVII. Тунсăхланă çуртра
ХVIII. Харсăр алăсем
XIX. Каçхи сасă
ХХ. Чĕре çунтармăш кунсем
XXI. Вăхăтсăр Татăлнă Юрă
ХХII. Амăшĕ
ХХIII. Тавăру Черечĕ
XXIV. Ашшĕпе Хĕрĕ
XXV. Çĕр Варринчи Шуйхану
XXVI. Пÿкле Вилĕм
ХХVII. Шăпа
ХХVIII. Таптанми йĕр
XXIX. Кĕтмен Хăнасем
XXX. Çураçу
XXXI. Йĕпетнĕ Çул
XXXII. Кĕтмен Тĕлпулу
ХХХIII. Ашшĕн Каламан Самахĕ
Ĕмĕр сакки сарлака!
—Ваттисен сăмахĕ
• Шуйхатакан căнсемЛарма хĕр пек капăррăн курăнать çурт умĕнчи лаштра хурама. Парка турачĕсем кивĕ пÿртĕн улăм çивиттине ешĕл чатăрăн карса илнĕ. Урамалла тухакан пĕчĕк чÿречесем иккĕш икĕ еннелле чалăшнă та, пĕри урам урлă, тепри хăй умĕнчи тăпрас çинелле пăхать. Пÿртпе юнашар чăнкă пусмаллă крыльца пур, çуртне кура мар каçăрăлса тăрать: çÿллĕ, сарлака та чечен; кивĕ пÿрт çумĕнче вăл—çĕтĕк сăхман çине хаклă пустав татăкĕ лартса янă саплăк пек. Крыльца тăррине кĕ-теслекен хăмасене чăвашла касса тĕрленĕ. Пусма аяккипе чĕнтĕрленĕ карлăк анать. Чаплă крыльцапа юнашар çĕрĕшнĕ юпасенчен тыттарнă çил хапхи пур, вăл лаптак витнĕ лаççа тĕкĕнет. Лаçă умĕнче армак-чармак тараса каркаланса тăрать.Малаллине вулас
Кĕрхи сăнарăн пур ĕлккенлĕх,
Чуна кайса тивен илем.
Çунаççĕ çулçăсем хĕлхемлĕн,
Вĕçсе иртеççĕ кайăксем.
Пăлан пек ĕнесем çÿреççĕ
Тĕтреллĕ çарансем çинче.
Хĕвелĕн пичĕ пĕчĕкçеççĕ
Ирхи тĕтрелĕх хыçĕнче.
Йĕтемсенче çапаççĕ авăн,
Ĕç шавĕ хăлхаран каймасть.
Пахча тулли арбуз та кавăн —
Кĕр мăнтăрне ут туртаймасть.
Саламлă, савăнăçлă, ĕлккенлĕ
Ик куç тулли кĕрхи илем…
Анчах та темшĕн, тем хĕрхеннĕн
Кăшт ассăн сывласа илен?
I. «Шуйттан Чури» Трагеди
Действие первое
Действие второе
Действие третье
II. Юмахсемпе Халапсем
III. Сăвăсем
Усал Шăрăх
Кĕркунне
• ЭлекКу публикаци пĕр енчен Константин Иванов вулакана унăн пурнăçĕпе хăш пĕр паха деталĕсене уçса парса çывăхлатать, тепĕр енчен статьяна пичетленĕ 1935-мĕш çулта хуçаланакан идеологин çăварĕ Иванова идеологи майлă «çуса тасатма», çав тапхăрти литература обществисене килĕшекен ятсемпе (Софокл – Байрон – Лермонтов) сыпăнтарма, Ивановăн шухăш-кăмăлне чалăштарма хĕнĕшет. Вулаканăн кунта Ухсай мĕн пур каланине тĕрĕс пек йышăнмалла мар, Иванова кĕçĕнлетсе кăтартнăшăн та вырханмалла мар. Малаллине вулас
