Ваççа Аниççи (Анисия Княгинина) Чĕмпĕрти чăваш шкулĕн програми тăрăх экзамен тытса учитель ятне илнĕ. Революци вăхăтĕнче сăвăсемпе кĕске калавсем, Совет тапхăрĕнче – пьесăсем çырать, поэмисене кĕнекен пичетлесе кăларать… Тĕплĕнрех →
Эй, турă, çырлахсам,
Усал пупран хăтарсам!
Паян шкула килминччĕ,
Пире çÿçрен туртмипчче,
Чĕркуççи çине лартса,
Хăлхаран лăскаминччĕ.
Геннадий Юмарт & Л. Трофимов – “Чăваш литератури (XX ĕмĕр пуçламăшĕ)” ятлă хрестомати пухакан ăсчахсем. 2006 çулта кăларнă кĕнеке асăннă тапхăрăн литературине уççăн çутатса парать… Тĕплĕнрех →
Ваççа Аниççи (Анисия Княгинина) Чĕмпĕрти чăваш шкулĕн програми тăрăх экзамен тытса учитель ятне илнĕ. Революци вăхăтĕнче сăвăсемпе кĕске калавсем, Совет тапхăрĕнче – пьесăсем çырать, поэмисене кĕнекен пичетлесе кăларать… Тĕплĕнрех →
Ваççа Аниççи (Анисия Васильевна Княгинина) 1893 çулхи кăрлачăн 6-мĕшĕнче (кивĕ стильпе 1892 çулхи раштавăн 25-мĕшĕнче) Чĕмпĕр кĕпĕрнин Пăва уесĕнчи (халĕ Чĕмпĕр облаçĕн Чăнлă районĕ) Анатри Тимĕрçенте чухăн хресчен кил-йышĕнче çуралнă. 1901-1904 çулсенче ялти пуçламăш шкулта вĕреннĕ. Пĕр çулталăк Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнче вĕренсен, каллех ялти шкула таврăннă. 1908-1911 çулсенче вал Хусан кĕпĕрнин Теччĕ уесĕнчи Сумароковăра икĕ класлă шкулта вĕренет. 1916 çулта Чĕмпĕрти чăваш шкулĕн програми тăрăх экзамен тытать те учитель ятне илет. Ун хыççăн Ульяновк облаçĕнчи ялсенче учительте ĕçлет. 1947 çулта пенсие тухать те Димитровград хулине пурăнма куçать. Çыравçă 1976 çулхи нарăсăн 10-мĕшĕнче вилнĕ.
Малаллине вулас
Йуратнă тăванăмсем! Пайан хам кĕлĕ йĕрки тăватăп, хамăн ăшра пĕр шухăш анђах. Вăл манран уйăрăла пĕлмест. Акă Назарет хулинђе Таса Хĕр Марія пурăнат̌. Çити-çитми пурăнăç Хĕре ахаљ лартмаст̌. Ĕçлет Мĕскĕн, алă ĕçне тума ÿркенмест. Хăй ђухăн пулсан та, çитменни пайтах пулсан та, ђунĕ çинђен манмаст̌. Алă ĕçне пăрахат̌ те Турă кĕнекине тытса ларат̌. Турă çыруне вулат̌.
Малаллине вуласТăваньялсем Сергей – Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнче вĕреннĕ, тĕрлĕ çĕрте учительте ĕçленĕ, тĕнче вăрçине хутшăннă. Ытларах сăвăсем çырнă, хăш-пĕри «Хыпар» хаçатра пичетленнĕ. «Хайхи» ятпа алпа çырнă революцие майлă журнал кăларса тăнă… Тĕплĕнрех →
Акă иртрĕ пайтах çул;
Çулпа иртсе пынă чух
Выртса-канса çимешкĕн
Кĕтем эпĕ пĕр яла.
Пÿрчĕ кивĕ, çĕрĕшнĕ,
Асанне пек чалăшнă.
Мĕнпур сакки-урайне
Урлă-пирлĕ çÿп-çапă
Пĕтĕмĕшпех тăп-тулли.
Тăваньялсем Сергей – Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнче вĕреннĕ, тĕрлĕ çĕрте учительте ĕçленĕ, тĕнче вăрçине хутшăннă. Ытларах сăвăсем çырнă, хăш-пĕри «Хыпар» хаçатра пичетленнĕ. «Хайхи» ятпа алпа çырнă революцие майлă журнал кăларса тăнă… Тĕплĕнрех →
Кам хай çемйине выçă усрас тет, эрех ĕçме тытăнтăр. Вал хăй çемйине часах выçлăха хăварса, ун пурнăçне кĕскетĕ.
Кам вăрă-хурахсен аллине парнас тет, эрех ĕçме тытăнтăр. Эрех ĕçекене хăйсен аллине илме вĕсене пит çăмăл пулĕ.
Малаллине вулас
Никита Бичурин чăвашран тухнă паллă таврапĕлÿçĕ, синолог (Китая тĕпчекен), тĕн çынни (манаха кĕнĕ чух илнĕ ячĕ Иакинф)… Тĕплĕнрех →
Геннадий Юмарт çырнинчен: 1795 çулта Хусанта тĕн семинарийĕн ректорĕн Амвросий Подобедовăн юбилейне чаплă ирттернĕ . . . ректора тав туса тĕрлĕ халăх чĕлхипе сăвă хайланă. Асăннă уявра чăвашла çырнă сăвă та вуласа панă («Паян эпир айла тайнатпăр…»). Ăна çыраканĕ е çырма хутшăнаканĕ Бичурин пулма пултарнă: вăл чăваш кил-йышĕнче çуралса ялта ÿснĕскер, чăвашла та пĕлнĕ.
– Геннадий Юмарт, «Манăн Бичурин», 2007
Тăваньялсем Сергей – Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнче вĕреннĕ, тĕрлĕ çĕрте учительте ĕçленĕ, тĕнче вăрçине хутшăннă. Ытларах сăвăсем çырнă, хăш-пĕри «Хыпар» хаçатра пичетленнĕ. «Хайхи» ятпа алпа çырнă революцие майлă журнал кăларса тăнă… Тĕплĕнрех →
Ах, тĕрмере тĕттĕм-çке…
Сывлама та пит пăчă;
Çан-çурăм та шăнать-çке,
Пĕтĕм чуна хăрушă…
Вула Чăвашла 