Кун тăрăм йали-йеркин сăмахлăхĕ

Н. Иванова & В. Никитин


Кун тăрăм йали-йеркин сăмахлăхĕ

Ытти çăлкуçсем çирĕплетмен материалсем

Халăх сăмахлăхĕн еткерĕнче кун тăрăм[1] (календарь) тата кил-йыш йăли-йĕркисен (çурални-авланни-пытарни ĕçĕсен) кĕлли-сăвви пысăк вырăн йышăнать. Кун тăрăм йăли-йĕркине çулталăкри вăхăт çаврăмĕпе çыхăннă, палăртнă вăхăтра çулсеренех пулса иртекен вăйăсемпе уявсене, чÿксемпе чÿклемесене, пухăсемпе ĕçкĕсене тата кил-йышпа е халăхпа пухăнса тумалли пысăк ĕçсене кĕртеççĕ. Уй-хирте тыр-пул ÿстерсе, улăх-çаранра выльăх-чĕрлĕх ĕрчетсе пурăнакан халăхсен çулталăк çаврăмĕнче пĕр евĕрлĕ тапхăрсем пур, çавăнпа вĕсен йăли-йĕрки те нумай енчен пĕр майлах. Чăваш кун тăрăмĕ çапах та халĕ усă куракан Григорий календарĕнчен (Рим папи XIII Григорий хушнипе 1582 çулта усă курма пуçланă), Юлий календарĕнчен (Юлий Цезарь хушнипе пирĕн эрăчченхи 45-мĕш çултанпа усă курнă) тата ытти уйăх, уйăхпа хĕвел тата хĕвел календарĕсенчен уйрăлса тăрать.

Малаллине вулас