Йăл-йăл кулса килет хĕвеллĕ ир,
Вĕçет хĕлхем тăкса саралнă çулçă.
Чĕре çунатлă, кăмăл ырă, уçă:
Шкула васкатпăр ушкăнпа эпир.
Сыв пулăр, уй-хирсем те çарансем, —
Çу каçипех ĕçлерĕмĕр хастаррăн.
Пире ялан савса кĕтетчĕç мар-и
Çырлаллă вар, кăмпаллă вăрмансем…
Телей шевли çиçсе вылять питре,
Утатпăр çепĕç туйăмпа хаваслăн.
Умри çулсемĕр ĕмĕт евĕр аслă,
Тавралăх ытармалла мар хитре.
Андрей Липатов — священник. 1877 çулта Пушкăртри Султтанкăл ялĕнче çуралса ÿснĕ. 1930 çулта ăна арестлесе концлагере вырнаçтарнă, 1989 çулта реабилитациленĕ… Тĕплĕнрех→
Ей савнă тăвансем! Епир пайан ђăн тĕне тĕрĕс тытса пурăннă святой Александр княçа асăнса праçник тăватпăр.
Святой Александр Россія çĕрĕнђе аслă княç пулса пурăннă. Святой Александр аслă княç пулса пурăннă вăхăтра, вырăс халăхĕ тутарсен аллинђе хĕн-хур курса пурăннă. Россія халăхĕ тутарсем аптăратса пурăннипе пит вăйсăрланса çитнĕ. Çавна кура, ытти патшалăхри çынсем те пирĕн патшалăха çĕнтерсе илме тăрăшнă. Вырăс халăхне пурăнма пит хĕн пулнă. Çав йывăр вăхăтра, святой Александр княç хăйĕн халăхĕшĕн пит хытă тăрăшнă. Вăл вĕсен хутне кĕрсе, вĕсен хĕн пурăнăçне çăмăллатас тесе ордана хан патне пилĕк хутђен кайнă. Ордара святой Александра тутарсем кĕлеткесене, вута пуççап тесе темĕн ђухлĕ хĕсĕрленĕ.
Малаллине вулас
Іоанн Ирода: сана тăвану арăмне ху патăнта усрама йурамаст̌, тенĕ (Мѳ. 14, 4).
Еврейсен çĕрĕнђе ĕлĕк Іисус Христос çĕр çинђе пурăннă ђухне пĕр Ирод йатлă патша пурăннă, вăл пит усал, аскăн çын пулнă, вăй хăй пиђђĕшĕ Филиппăн арăмĕпе, Иродіадапа, пурăннă, çавăншăн ăна Христоса шыва кÿртекен, Іоанн пророк, ђас ђасах йатланă. Ирод çапах хăйĕн усал пурăнăçне пăрахман. Çапла усал пурăнсах вилнĕ, хăй ђунне пĕтернĕ.
Андрей Липатов — священник. 1877 çулта Пушкăртри Султтанкăл ялĕнче çуралса ÿснĕ. 1930 çулта ăна арестлесе концлагере вырнаçтарнă, 1989 çулта реабилитациленĕ… Тĕплĕнрех→
Ей йуратнă тăвансем! Пайан, епир, Христоса ĕненекенсем, Христос умĕн килсе Ăна шыва кÿртекен святой Іоанн пророк пуçне каснине асăнса праçник тăватпăр.
Вăл ĕç ак çапла пулнă: Галилея патши Ирод Антипа хăйĕн пиђђĕшин Филиппăн арăмне, Иродіадана, кађђа илнĕ, Іоанн çавăншăн ăна питленĕ. Ирод хăйĕн арăмĕ хушнă тăрăх Іоанна тĕрмене хуптарнă. Пĕрре Ирод хăй çуралнă куна асăнса праçник тунă. Иродіада хĕрĕ, Соломія, пухăннă хăнасем умĕнђе ташласа Иродăн кăмăлне килнĕ. Çавăнпа ăна Ирод: „кирек мĕн ыйтсан та парăп“, тесе тупа тунă. Амăшĕ вĕрентнипе хĕрĕ каланă: „мана шыва кÿртекен Іоанн пуçне пар“, тенĕ. Патша çакна илтсен, хуйха ÿкнĕ: мĕншĕн тесен халăх Іоанн пророка аслă тесе хисепленĕ; анђах хăнисем умĕнђе тупа тунă сăмахне улăштарас мар тесе, Іоанн пуçне касма тĕрмене çар çыннине йанă. Çар çынни Іоанн пуçне касса тиркĕ çине хурса хĕре панă. Хĕрĕ амăшне панă; лешĕ ăна пĕр çырмана кăларса пăрахнă.
Малаллине вулас
• Турă ятне вырăнсăр асăнниТурă патне çитмешкĕн
Ĕлĕк ним мар пулнă-мĕн.
Инкек-сиен-мĕн пулсан,
Тÿрех унта сулланнă.
Турри вара кантăкран
Ыйтакана ăс панă.
Кайран-кайран этемрен
Те пит шуйттан кĕвĕçнĕ? –
Анчах этем пĕр енчен
Ирсĕрленме вĕреннĕ.
Малтан Турă çынсене
Канаш пама ÿркенмен,
Ирсĕрленсен, вĕсене
Хăй патне те кÿрттермен.Малаллине вулас
Унăн мĕнпур шанчăкĕ
Пусри тырă çинчеччĕ.
Анчах ани татăкĕ
Ытла-ытла кĕскелчĕ.
Ансăрне те ансăр вăл,
Хыттине те хытă вăл.
Акнă тырă ÿсмерĕ.
Пÿлми тĕпне кĕмерĕ.
Евфимий Малов —… Тĕплĕнрех→
Редактируя книгу В. к. Магнитскаго: Матеріалы къ объясненію старой чувашской вѣры (Казань. 1881 г.), я замѣтилъ, что нѣкоторыя слова въ чувашскомъ языкѣ остаются не объясненными, не смотря на то, что къ объясненію ихъ знатоки этого языка, или спеціалисты, прилагали усилія . Я имѣю въ виду преимущественно тѣ слова, которыми характеризуется, такъ сказать, самый религіозный культъ Чувашъ. Всякій, читавшій хотя краткіе очерки изъ быта Чувашъ, безъ сомнѣнія часто встрѣчалъ слова: Киреметь, іомзя, синзя, ирихъ и др., но филологическаго объясненія этихъ словъ не видѣлъ.Малаллине вулас
Вула Чăвашла 