Митта Ваçлейĕ: Пултăм, çапла, эп кăçал…

Пултăм, çапла, эп кăçал…

Пултăм, çапла, эп кăçал
Хунькассинче хăнара.
Ямаш ялĕ — аслă ял,
Ырă ячĕ — таврара.

Ĕретĕнех — çĕнĕ çурт.
Улма сачĕ — килĕрен.
Нăрăлтатать ылтăн хурт
Кун илемĕ килнĕрен.

Уçă сывлăш. Пыл шăрши.
Кун пек ял тата пур-ши?
Лайăх утма урампа
Екки янă арăмпа!

Акă пысăк çурт çинче
Икĕ шукля — ик енче —
Кармашаççĕ çÿлелле,
Пăхсан — çĕлĕк ÿкмелле.

Ав мĕнле ларатĕ у,
Ял илемĕ радио!

Хăпартланнă кăмăлпа
Çакна кăна каларăм
Хайхи, темĕн çăмăлпа:
— Чим-ха, чим!—тет ман арăм.

Пăхсам, старик, лайăхрах,
Ак тамаша! Тур çырлах!
Мĕскер унта? Ĕлĕкхи
Киремет-и? йĕрĕх-и?
Куратăн-и?
— Курмастăп.
— Çÿлерех пăх, суймастăп.

Хыврăм шăмă куçлăха,
Пăхрăм çÿллĕ уçлăха:
Айхайлим те майхайлим,
Ял илемĕ çакă-им?

Антен çине, тупата,
Мĕн-мĕн кăна çакман-тăр:
Çĕтĕк пуçлă çăпата,
Ик-виç çурăм кив кантăр;
Ункă-ункă курланкă,
Тăпăлтарнă куршанкă;
Пăру тăлли, саламат,
Темĕн те пĕр хăямат;
Сÿс хÿреллĕ хутçĕлен
Вĕл-вĕл вĕçет çилпелен;
Нухрат, енчĕк, хуртпуççи,
Авалхи çăра уççи;
Сар хĕр сарри, чĕрçитти;
Юнашар — таçта çити —
Те çытма, те шăлавар,—
Калама та аван мар…

Тьфу! Ямашсем — пултăрсем,
Ытла усал ачăрсем!

Клуб. Кĕтĕмĕр. Тавăсъе
Культур килне, ял ăсне!..
Анчах кунта ку яхăн
Вăрçă вăрçнă темелле:

Сĕтелĕсем — хăяккăн,
Тенкелĕсем — месерле.
Çунă, теççĕ, урайне
Пĕлтĕр Майăн уявне.

Тирпей тума унтанпа
Никам алли ерĕçмен.
Ăçта пăхан — каплампа
Шăна карри, эрешмен.

Урлăш-тăрăш пилĕк хур,
Шăлтăр-шалтăр шилĕк пур:
Ватă каччă Тăхтаман
Ăна сахал таптаман.
«Нарспи» тесен, Ямаша
Çăкăр ан пар, тамаша!

Пĕр хĕрарăм паçăрах
Пире сăнать, пурăш пек.
— Ирт, кинемей, кунтарах,
Кам пулатăн?
— Стурăш,— тет.
— Апла иккен. Пит аван.
Эпир акă районтан…

Ăçта сирĕн ларкалать
Калаçакан аппарат?

— Инçе марччĕ. Çакăнтах.
Чăлан уççи хам çумрах.
— Инке, пире чăлан мар,
Радиона уçса пар.

— Чăланта ларатĕ у,
Пирĕн клубри радио.—
Уçса пачĕ. Патюшки!
Элле кунта мĕн çук-ши?
Пирĕн умра хуçалăх
Пĕр ял тутă пулмалăх.
Пурнать инке! Пăх та кур:
Мăнтăр шăрттан,
Пуснă хур.
Сар çу,
Чăкăт,
Тăвара,
Тул çăнăхĕ ырçара;
Пĕçĕ пек сасан пулли,
Çĕнĕ пыл — чара тулли;
Уçласа услам тума
Панкки-панкки сар хăйма;
Çакса хунă сысна пуç…
Турра шĕкĕр, тавтапуç!..

— Анчах… çта ларатĕ у,
Инке, сирĕн радио?
— Ăçта пултăр, çакăнтах.
Акă йĕс пралукĕнчен
Сысна тăрать çакăнса.
Ытла ахаль лариччен
Панккисене, хам ăспа,
Тытап сĕтпе-хăймапа.

Ак çак хура питлĕхĕ
Чÿлмек витме сиплĕхлĕ…
Калаçатчĕ пĕлтĕрсем.
Анчах часах пĕтерсе
Ăна пирĕн лартрĕçĕ.
Кам айăпĕ? Кам ĕçĕ?
Ал пыран-пĕр пăратчĕç,
Кĕçех ватса пăрахрĕç.
Хуйхăрам пек пулчĕçĕ,
Унтан алă сулчĕçĕ…

Ешчĕкĕ те халĕ çук.
Хамăр пăхса тăман чух
Шăши йăва тунă та
Чĕп кăларнă-мĕн унта.
Ăна эпĕ çаплипех
Тытса петĕм тулла.
Курма килчĕç — кассипех…
Вара ăна пĕр ача,
Хамăр касри Вулутя,
Ыйтса илчĕ. «Кирлĕ,— тет.—
Шăнкăрч хăвăль тумалла.
Кайăк кунĕ çитнĕ»,— тет.
Акă мĕнле-мĕн эсĕ,
Радио кĕтесĕ!

Вара эпир, хирĕлсе,
Ял Советне утрăмăр.
Кĕнчелере хирĕçле
Шăнкăрч хăвăль куртăмăр.
Шăнкăрч юрра шăратать,
Чĕре туртса ыратать…
Ак ăçта ларатĕ у,
Пархатарсăр радио!

1934