Урине

Иван Юркин

---

Чăваш хĕрĕн вилĕмсĕр илемлĕх стандарчĕ çак кĕнекене ÿксе юлнă. Тĕлĕнмелле яка чĕлхепе çырнă, тÿсме çук илемлĕ, савăк, çав хушăрах хурлăхлă кĕске калава халех вуласа тухма сĕнетпĕр. Хальхи хĕрупраçсем хастаррăн хутшăнакан «Чăваш пики» конкурссенче Нарспипе пĕрле Урине ятне асăнсан та мĕн тери хитре пулмалла!

---

Урине

Ларма хĕрĕ[i] Урине, пĕвве çитĕннĕ, вун-çиђĕ çулхи хĕр ађа: тап-таса питлĕ-куçлă, хĕрлĕ ђĕрейлĕ[ii], хурарах кăна куç харшилĕ, çавракарах питлĕ, пĕђĕкçĕ çăварлă, тутисем, пĕђĕкçĕ ађа тутисем пек, çÿп-çÿхе илемлĕ туталă, тикĕс те илемлĕ сăмсалă. Çитленĕ çÿç çивтисем, алă хурси пек, хулăн та вăрăм. Ытла илемлĕ хура куçĕсем, йăвашшăн кăна, темĕн пек, ытараймасăр пăхса тăраççĕ… Аллисем, пÿрнисем тата шурă кăпăкран тунă пек, тап-таса, хăпарса кăна

Пăлхар холинче хорлăх корса вилнĕ çыннăн, Авраамий ятлăскерĕн порнăçĕ

Григорий Филиппов

---

Хальхи Хосан кĕпĕрнинче авал чох пĕр тотар та çокчĕ. Тотар халăх килетчен первай конта пăлхар ятлă халăх темиçе çĕр çол порăннă. Пăлхар халăх çомĕнче чăвашсем та çармăссам ĕлĕкренех порнатчĕç. Пăлхар патшисем Атăл панчи холара, çавах Пăлхар ятлăскерте, порăннă. Пăлхар халăхĕн орăх холисем те номайччĕ, Булгар холи пор холасенчен те ытла пысăкчĕ, йышлăччĕ, поянччĕ. Онта порăннă çынсам йот, инчери халăхсемпе сотă тватчĕç; çорконне, çолла та онта çолннехе пысăк ярмăркка полатчĕ; йот çынсам номайăн сотă тума Булгар холине пырса, унта номай çол порнса ирттеретчĕç.

Турхан Яккăвĕ: Варуççи

Варуççи

• Суицида ăнлантар- масăр асăнни.
• Ырă мар тĕслĕх.

Кĕркуннехи кунсенче
Çĕр вăрăмланса кайсассăн
Мирун пичче пÿртĕнче
Улах ларнă мăн хĕрсем.
Хĕрлĕ хĕрсем хушшинче
Чи илемли — Варуççи,
Çут тĕнчере пĕр тĕнче…

Пĕрре çулла варринче
Хĕрлĕ хĕрсем пухăнса
Мирун пÿрчĕ умĕнче
Çĕрĕпелен янăратса
Вăй кĕввисем каланă,
Варуççине хурланă:
«Эй, Варуççи, Варуççи,
Эпир ĕлĕк юратсан,
Эсĕ пиртен кулаттăн;

Çеçпĕл Мишши: Хурçă шанчăк

Çeçпĕл Мишши – поэт, коммунист партийĕн агитаторĕ, революци трибуналĕсен Чăвашри ертÿçи, Украинăра çакăнса вилет. Чăваш поэтикинче унăн вырăнĕ уйрăмах пĕлтерĕшлĕ, мĕншĕн тесен вăл çĕнĕ жанрпа традици хывать… Тĕплĕнрех →

---

 

Хурçă шанчăк

• Суя культ

Çĕршывăм хăюллăн вăранĕ,
Тапранĕ кăвар кайăкла:
«Çук, çук» теекен улталанĕ,
Кам «çук» тет, ун чунĕ — чăлах.

Унччен-ха — айван пек çĕршывăм,
Унччен-ха — чăваш ыйăхлать.
Ан тив, тем пулсан та, вăл вăйлăн —
Паян чĕрĕлсе тăрасла…

Якур: Атте панă хора лаша

Урхас Якурĕ — 19-мĕш ĕмĕрте халăхран тухнă такмакçă. Унăн юррисене Николай Золотницкий çырса илнĕ. Ытларахăшĕ кулăшла такмаксем, тĕн йĕркипе çыхăннă юррисем те пулнă… Тĕплĕнрех→

---

Атте панă хĕрлĕ сорăх
Атте панă хора лаша
Тытам кÿлĕм тен чохне
Йоман каски полса выртрĕ.

Тытам илем çăмне тен чохне
Хĕрлĕ янкар* полса выртрĕ.

Атте панă порçăн пиçиххи
Тытам çыхам тен чохне
Пошăт чĕлĕ полса выртрĕ.

Атте панă порçăн тотăр
Тытам çыхам тен чохне
Вĕрене çулçи полса выртрĕ.

---

* çĕрсе пĕтнĕ йывăç каска.

↓ ↓ ↓

Малаллийĕ пĕлтерÿ хыççăн

Эпир пĕр-пĕр патшалăх тытса тăракан учреждени мар.

Тектсене ирĕклĕн тишкерсе хаклатпăр. Произведенисене сĕрĕмлĕх, сутлăх е пропаганда тĕллевĕпе мар – шырав, цитатăлу тунă чухне çăмăллăх кÿрессишĕн вырнаçтаратпăр.

Пирĕн çинчен

– VulaCv, Вула чăвашла редакцийĕ

Сайта кĕртнĕ çĕнĕ текстсем:

• Турă Амăшне Ырă Хыпар Каланă Кун Вĕрентсе Калани25/03/2023
• Христос Туррăмăра Чиркĕве Илсе Пынă Кун Вĕрентсе Калани06/02/2023
• Стихван Шавли: Вĕçкĕн Ваççа06/10/2022

↓ ↓ ↓

Малаллийĕ

Çемен Элкер: Тыткăнри лакăрта

Çемен Элкер — çыравçă, публицист, обществăлла деятель. Чăваш литературине никĕсне хывакансенчен пĕри. 1918 çултан пуçласа мĕн пурнăçне çак ĕçе халалланă. Çамрăк çыравçăсене пулăшнă. Ун ячĕпеле Чăваш республики хастар журналистсене премипе хавхалантарса тăрать… Тĕплĕнрех→

---

Тыткăнри лакăрта

Хуйхăллă кун иртет,
Тĕттĕм пулса çитет:
Тинех килет вăхăт –
Ирĕклĕнех канма..

Петĕр Хусанкай: Хури

Петĕр Хусанкай Хусанта тата Мускавра вĕреннĕ. Национализмшăн айăпласа арестленĕ литератора тĕнче вăрçи тухса кайнă çул ирĕке кăларнă. Çыравçă чăвашла литературăшăн поэзин мĕн пур жанрĕпе ĕçлесе пуян эткерлĕх хăварнă. Тĕплĕнрех →

---

Тупмалли

I II III IV V VI VII VIII IX X

Хури

Чăваш студенчĕсене