Ермей Рожанский

1741 – 1820

Ермей Рожанский – Атăлçи тăрăхĕнчи халăхсене Христос тĕнне кĕртес тĕлĕшпе ĕçленĕ миссионер. 1780 çулта вырăнти халăхсене хăйсен чĕлхипе тĕн çыравĕсемпе тивĕçтермешкĕн Чулхулара йĕркеленĕ шкулăн чăвашла-тутарла ушкăнне ертмешкĕн ăна шанса панă… Тĕплĕнрех →

Хайлавĕсем:

Кивĕ çырулăх тапхăрĕ

Ермей Рожанский
[ Кăрмăшпа Етĕрне уесĕнчи крешĕн чăвашĕсен ыйтăвĕ | Халăх хаярланса ан кайтăр | Урмай ялĕнчи пăтăрмах | Чăвашсем çинчен | Катехизис сыпăкĕ | Кĕске Калавсем ]

Тĕплĕнрех:

Ермей Иванович Рожанский — чăвашсен кивĕ çырулăхне йĕркелекенĕ, вĕрентÿçĕ, çыравçă, куçаруçă. Халăхра ăна «хаяр пуп» тесе ятлани те, «пирĕн вĕрентÿçĕ» тесе ырлани те пулнă. Вырăс тĕнне вăйпа кĕртес тесе çÿренĕшĕн авалхи тĕнпе пурăнакан чăвашсем ăна çапса пăрахас патне çитнĕ. Каярахпа, чăвашсене тăван чĕлхепе вĕрентес тесе тăрăшнă чухне, хÿтĕлеме пуçланă. «Икĕ вут хушшинче ăшталанса ирттернĕ хăй ĕмĕрне Ермей Рожанский,— тенĕ В. Г. Родионов тĕпчевçĕ,—пĕр енчен вăл тăван халăха хÿтĕленĕ, тепĕр енчен ăна хăйĕн йăли-йĕрки-сенчен пистернĕ». Патша енчен те хĕснĕ вĕрентÿçе — шалу памасăр муритленĕ. Халăхĕ та хапăлласах йышăнман — кĕлĕсенчен хăваласа янă.
Е. И. Рожанский Чăваш Республикин çурçĕр енче — Чутайра çуралса ÿснĕ. Чулхулара вĕреннĕ, Кăрмăшра тата Етĕрнере ĕçленĕ. Вăл чăвашла словарьсем, тĕрленчĕксем, çырусем пичетлесе кăларнă. Çамрăксене çыру ĕçне явăçтарнă. Ермей Рожанские пулах Чулхула тавра чăваш çырулăхне аталантаракан ушкăн йĕркеленнĕ.
Вĕрентÿçĕ çуралнăранпа 250 çул çитнине паллă туса 1991 çулта Шупашкарта ăслăлăх конференцийĕ ирттернĕ. Конференци материалĕсем «Проблемы письменности и культуры» (1992) кĕнекере пичетленсе тухнă. [Н. Иванова & В. Никитин: Ермей Рожанский]

↓ ↓ ↓

Малаллийĕ пĕлтерÿ хыççăн

Эпир пĕр-пĕр патшалăх тытса тăракан учреждени мар.

Тектсене ирĕклĕн тишкерсе хаклатпăр. Произведенисене сĕрĕмлĕх, сутлăх е пропаганда тĕллевĕпе мар – шырав, цитатăлу тунă чухне çăмăллăх кÿрессишĕн вырнаçтаратпăр.

Пирĕн çинчен

– VulaCv, Вула чăвашла редакцийĕ

Сайта кĕртнĕ çĕнĕ текстсем:

↓ ↓ ↓

Малаллийĕ

Ытти материалсем:

РОЖАНСКИЙ Ермей Иванович (1741, г. Курмыш – нач. 19 в., там же) – миссионер, переводчик, очеркист. Учился в Нижегород. духовной семинарии. В 1765 по просьбе чувашей Курмыш. и Ядрин. уездов был назначен православ. миссионером в чуваш. приходах. Продолжая дело своего отца И. Герасимова, Р. тесно сотрудничал с епископом Вениамином (В.Г. Пуцек-Григорович) на ниве христиан. просвещения народов Урало-Поволжья. Они совместно написали «Сочинения, принадлежащие к грамматике чувашского языка» (Р. принадлежит описател. часть грамматики). В 1780-е гг. в Нижнем Новгороде сложилась первая школа по переводу духовной литературы на языки народов Поволжья. Чувашско-татар. группу возглавил Р., ему помогали семинаристы Г.Е. Рожанский (сын Р.), И. Татинский и Н. Русановский. В 1784 под руководством Дамаскина (Д.С. Руднев) развернулась работа по составлению «Словаря языков разных народов», к к-рому был приложен очерк Р. «О чувашах». Он перевёл с рус. на чуваш. язык тексты букварного характера, «Краткий катехизис» (издан отдельной книгой, С.-Петербург, 1800). Деятельность Р. и его учеников выходила за рамки простого миссионерства, способствовала становлению литератур. языка и совершенствованию переводческого мастерства. Р. приписывается также оригинал. произведение, сочинён. в форме торжествен. речи в честь приезда в Нижний Новгород Павла I (1797). Автор: В.Г. Родионов.